اما منظور از تهویه مطبوع چیست؟

به فرایند از بین بردن رطوبت و گرما از فضای داخلی برای راحتی ساکنان، تهویه مطبوع گفته می شود. این فرایند برای محیط های مسکونی و تجاری استفاده می شود. هدف تهویه مطبوع، دستیابی به محیطی راحت تر برای انسان و سایر حیوانات می باشد. همچنین از دستگاه های تهویه مطبوع برای فضاهایی که پر از دستاه های الکترونیکی گرمازا مانند سرور های رایانه و یا تقویت کننده های برق هستند، استفاده می شوند. واحد های تهویه مطبوع اندازه ها یا متفاوتی دارند. از سیستم هایی که توانایی حمل توسط افراد را دارند تا واحد های بزرگی که روی برج ها نصب می شوند.

تاریخچه کولر گازی

استفاده از برف و یخ برای خنک سازی، از زمان های ماقبل تاریخ روج داشت. مرطوب کردن قسمت های ورودی هوا برای دستیابی به هوای خنک از اقدامات بعدی بود. در معماری باستانی ایران نیز استفاده از بادگیر ها در مناطق کویری نشانی از تلاش برای دستیابی به هوای خنک می باشد. این سیستم ها سیستم های خنک کننده تبخیری نامیده می شوند که پایه گذار سیستم هایی نظیر کولر آبی می باشند.

بعد ها دستگاه های یخ ساز پایه گذار این سیستم ها شدند. محققان متفاوتی نظیر فارادی، از مبرد های مختلف برای توسعه این یخ ساز ها استفاده کردند  و بعد از آن از آنها برای خنک سازی فضاهای خاصی نظیر بیمارستان ها استفاده شد.

اجزای یک کولر گازی چیست؟

کولرگازی از یک یونیت داخلی و یک یونیت خارجی تشکیل شده است. یونیت داخلی که به اواپراتور نیز شناخته می شود، درون محل مورد نظر قرار می گیرد. این واحد معمولا از زیبایی بصری خوبی برخوردار است و به گونه ای طراحی شده است که با دکوراسیون داخلی اکثر محیط ها مطاقبت و همخوانی دارد. واحد دیگر، یونیت خارجی یا کندانسور یا کندانسینگ یونیت می باشد. این دو واحد از طریق لوله های مسی و کابل های برق به همدیگر متصل می شوند. یونیت داخلی معمولا شامل کویل خنک کننده، یک فن یا دمنده و یک فیلتر هوا می باشد. واحد خارجی نیز شامل کمپرسور، کویل های کندانسور و کویل انبساط می باشد.

تفاوت کولر گازی با سایر دستگاه های تهویه مطبوع

نصب کولر گازی بسیار ساده تر از سایر دستگاه ها می باشد. از دلایل این سادگی نصب، عدم نیاز این سیستم به کانال کشی های مرسوم می باشد. این امر باعث می شود که این دستگاه ها به راحتی در هر محیطی با کمترین میزان تخریب نصب شوند و نیازی به تخریب شدید یا بازسازی محیط نمی باشد. از دیگر مزایای این عدم نیاز به کانال کشی می توان به کاهش تلفات انرژی و افزایش بهره وری اشاره کرد.

مایع مبرد

در اولین سیستم های تهویه مطبوع و یخچال ها، گاز های سمی یا قابل اشتعال مانند آمونیاک، متیل کلراید یا پروپان استفاده شد که در صورت نشت منجر به حوادث مرگباری شدند. بعد ها گاز غیر قابل اشتعال کلروفلوئوروکربن با نام تجاری فریون R12 جایگزین آن شد. نسل بعدی این گاز ها، گاز R22  و گاز R410a بود که امروزه به طور وسیع در صنعت تهویه مطبوع استفاده می شود.

اصول کار کولرگازی

اصول کار کولر گازی بر مبنای سیکل تبرید (چرخه تبرید) می باشد.مایع مبرد به درون اواپراتور (یونیت داخلی) می رود. در آنجا دستگاه هوای اطراف را با استفاده از فن از لا به لای پره های حاوی این مایع مبرد به درون اتاق پمپاژ می کند. این فرایند موجب کاهش دمای اتاق می شود. همچنین به علت دمای پایین اواپراتور، رطوبت و بخار آب موجود در هوا میعان شدهد و از طریق لوله ای به بیرون از محیط منتقل می شود. بعد از تبادل گرمایی که در اواپراتور صورت گرفت، مایع مبرد به بخار گرم با فشار پایین تبدیل می شود. این مبرد به خرج از محیط و به یونیت خارجی منتقل می شود. در آنجا در کمپرسور به بخار داغ با فشار بالا تبدیل می شود. بخار داغ با فشار بالا در کندانسور به مایع داغ با فشار بالا تبدیل می شود. سپس به وسیله اکسپنشن ولو(Expansion Valve) یا شیر انبساط به مایع سرد با فشار پایین تبدیل می شود و دوباره به اواپراتور در یونیت داخلی باز می گردد.

انواع کولر گازی

کولرگازی ها را با توجه به کاربرد ها و اجزای سازنده و یا گاز مبرد می توان در چندین دسته بندی طبقه بندی کرد. به طور مثال با از نظر گاز مبرد، کولرگازی ها به دو دسته کولرگازی R22 و کولر گازی R410 دسته بندی می شوند. برخی اسپلیت ها را به دو دسته کولرگازی تک پنله و کولر گازی دو پنله دسته بندی می کنند که بیشتر کولر های موجود در بازار از نوع اول می باشند. همچنین در دسته بندی دیگر ممکن است به دو نوع کولر گازی معمولی یا کولر گازی اینورتر دسته بندی بشوند.

اما از کولرگازی اینورتر چیست؟

فناوری اینورتر از جدید ترین فناوری های موجود برای انواع سیستم های تهویه مطبوع از جمله کولرگازی و داکت اسپلیت می باشد. تکنولوژی اینورتر با کنترل دور موتور، جریان مستقیم را به جریان متناوب تبدیل می کند. اما اخیرا کولر گازی های اینورتر رواج پیدا کرده اند. در واقع در این کولر ها، نوعی کمپرسور دور متغیر استفاده می شود که با استفاده از تغییر در فرکانس و ولتاژ های اعمال شده بر الکتروموتور در کاهش و بهینه سازی مصرف انرژی بسیار موثر می باشد. عملکرد اسپلیت  اینورتر به این صورت می باشد که در ابتدای کار، سیستم با حداکثر توان فعالیت می کند. هنگامی که دمای محیط به دمای مطلوب نزدیک شود، به تدریج دور موتور کاهش پیدا خواهد کرد و به این صورت، مصرف انرژی کاهش می یابد. اگر دما از دمای مورد نر فاصله گرفت، دوباره دور موتور بیشتر شده تا فاصله دما با دمای مطلوب کاهش یابد. این فرایند مرتبا تکرار می شود و در مصرف انرژی در این حالت به کمترین میزان خود می رسد.

از دیگر انواع دسته بندی کولرهای گازی، بر اساس نوع کمپرسور آن می باشد که می تواند کمپرسور پیستونی، روتاری، و یا T1 , T2, T3 باشد.  اما اصلی ترین دسته بندی این محصولات بر اساس نوع و نحوه استفاده آن می باشد که در ادامه به شرح این دسته بندی می پردازیم:

کولر گازی دیواری

مرسوم ترین نوع کولرگازی، کولر گازی دیواری یا اسپلیت می باشد. این مدل از کولرگازی دارای پنلی زیبا با طرح های مختلف بوده که برای انواع دکوراسیون های داخلی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. این مدل کولر، گاهی به صورت پنل سقفی دیواری و پنل سه گوش نیز توسط برخی از شرکت ها ارائه می شود. اسپلیت دیواری معمولا با گاز R22  یا R410، به صورت معمولی و یا اینورتر و با قابلیت سرمایشی (سرد تک) یا سرمایشی و گرمایشی در ظرفیت های مختلف از ۹۰۰۰btu تا ۳۶۰۰۰btu به بازار عرضه شده است.( BTU چیست؟)

کولر گازی ایستاده

این نوع از اسپلیت دارای پنل داخلی بزرگتری بوده و روی زمین قرار می گیرد. به دلیل امکان بزرگتر بودن پنل، این مدل دارای ظرفیت های بالاتری می باشد. ظرفیت های معمول این سیستم ها از ۲۴۰۰۰ تا ۱۰۰٫۰۰۰ می باشد. همچنین در مدل های تک فاز و سه فاز، به بازار عرضه می شود. به علت ظرفیت های بالای این دستگاه ها، بیشتر برای فضاهای بزرگ و سالن های یکسره مورد استفاده قرار می گیرند. این مدل از کولر ها نیز به مانند کولر های دیواری، با گاز R22 و R410 و به صورت معمولی و اینورتر قابل ارائه می باشند.

کولر گازی پنجره ای

این مدل از کولر گازی جزو اولین مدل های ساخته شده می باشند. در کولر گازی پنجره ای، از یونیت خارجی خبری نیست و کل دستگاه درون یک واحد می باشد که درون پنجره نصب می شود. قسمت عقبی دستگاه حتما باید در فضای بیرونی باشد و حکم یونیت خارجی در کولر های معمولی را دارد. از مزایای این سیستم، عدم نیاز به لوله کشی و کانال کشی می باشد. همچنین به علت اشغال فضای بسیار کم،  مورد استقبال مصرف کنندگان قرار گرفته است. همانطور که اشاره شد،تمامی اجزای اواپراتور، کمپرسور، کندانسور و فن درون یک دستگاه قرار گرفته است. این دستگاه ها اغلب دارای عملکرد سرمایشی می باشند. از معایب این سیستم ها نسبت به سایر مدل ها، ظرفیت کمتر این دستگاه ها می باشد. همچنین وجود کمپرسور و کندانسور در دستگاه، ممکن است اندکی صدای این قطعات به گوش برسد.

کولر گازی پرتابل

کولر گازی پرتابل نیز به مانند سری پنجره ای، از نوع یک تکه می باشد. اما بر خلاف آن ها، قابلیت حمل و جابجایی دارد. به دلیل ظرفیت های کم، اغلب برای فضاهای کوچک مورد استقبال قرار می گیرند. نکته مهم که برای خرید این سیستم ها باید در نظر گرفت، این است که این دستگاه ها توسط یک لوله خرطومی باید به فضای بیرون منتقل شوند تا گرمای حاصل از  چرخه تبرید را از فضای داخلی خارج نمایند.

کولر گازی کاستی

کولر گازی های کاستی درون سقف کاذب نصب می شوند. این سیستم ها به صورت کاستی دو طرفه و کاستی چهار طرفه می باشند که این اعداد تعداد جهات پرتاب باد را مشخص می کنند. این محصولات متناسب با فضاهای دارای سقف کاذب می باشد و فضای خیلی کمی از محیط را اشغال می کند. زیرا بیشتر حجم پنل داخلی درون سقف قرار می گیرد. این مدل نیز دارای ظرفیت هایی از ۱۸۰۰۰ تا ۴۸۰۰۰ می باشد.

انتخاب کولر گازی

ممکن است بخواهید سیستم تهویه مطبوع خود را از طریق فروشگاه های اینترنتی نظیر یار تجهیز خریداری نمایید. صرف نظر از این که دستگاه مورد نظر را از کجا خریداری نمایید، حتما باید اطلاعات لازم درباره خرید آن را داشته باشید.

مهمترین گام برا ی خرید سیستم های تهویه به خصوص اسپلیت، انتخاب سایز و ظرفیت مناسب می باشد. برای ظرفیت سنجی شما به یک متخصص تاسیسات نیاز دارید. اما در مواقعی می توان ظرفت حدودی محل مورد نظر را با استفاده از اندازه گیری ابعاد فضای مورد نظر به دست آورد. اهمیت خرید دستگاه مناسب آنجا مشخص می شود که اگر دستگاهی با ظرفیت کمتر خریداری کنید، علاوه بر این که تهویه آن فضا به طور کامل صورت نمی گیرد، دستگاه باید زمان بیشتری فعالیت کند و هزینه های انرژی افزایش می یابد. از طرفی به علت فشار بیش از اندازه به سیستم، هزینه تعمیر و نگهداری افزایش می یابد. همچنین اگر ظرفیت بالاتر از نیاز انتخاب شود، موجب افزایش هزینه های انرژی می شود.

نصب کولر گازی

نصب سیستم های کولر گازی و اسپلیت فرایندی مهم و حیاتی می باشد و حتما باید توسط متخصصان و نصابان حرفه ای انجام شود. اگر این نصب به درستی صورت نگیرد، ممکن است زمینه ساز ۳ اتفاق زیر بشود.

۱- سیستم در ظرفیت واقعی خود اقدام به تهویه، گرم یا خنک کردن نمی کند.

۲- به دلیل عدم کارایی مناسب، افزایش هزینه های انرژی را خواهید داشت.

۳- اگر به درستی کار نکند، موجب فشار اضافی روی دستگاه شده و باعث کاهش عمر سیستم  می شود.

مزایای استفاده از کولرگازی

سیستم AC نسبت به سیستم های سنتی، مزایای زیادی دارد. از جمله این مزایا می توان به عملکرد بی صدای آن اشاره کرد . در سیستم های اسپلیت، قسمت های کمپرسور و فن خنک کننده کندانسور بیشترین میزان نویز و صدا را دارند که خارج از محیط نصب شده اند.

از دیگر مزایای این سیستم ها، زمانی است که شما از سیستم های مولتی اسپلیت استفاده می کنید. این سیستم ها امکان نصب چند پنل روی یک یونیت خارجی را می دهد. این امر موجب می شود که برای سالن های بزرگتر، تهویه از چند جهت صورت بپذیرد یا این که دمای اتاق ها هم اندازه شود.

اگر محل مورد نظر فاقد کانال کشی می باشد، سیستم اسپلیت مناسب ترین گزینه است. زیرا هزینه های اضافی کانال کشی در هر فضا را متحمل نمی شوید.

این سیستم ها توانایی تامین گرمایش و سرمایش برای محل مورد نظر را دارند. بنابراین می توانند گزینه مناسبی برای کل سال باشند.

از مزایای دیگر این دستگاه ها، سیستم کنترلی و ترموستات آن می باشد. با استفاده از این سیستم، به محض رسیدن به دمای مورد نظر، دستگاه به صورت اتومات خاموش شده و از افزایش هزینه های تهویه جلوگیری می نماید.

بیشتر بخوانید:

• کولر گازی یا داکت اسپلیت ؟
• تن تبرید چیست؟
• چگونه بهترین کولر گازی را برای خانه خود انتخاب کنیم؟
• خرید کولر گازی عمده
• فرق بین کولر ابی و کولر گازی